Elektrikli Şofben Nasıl Kullanılır
Elektrikli şofben boru tipi ısıtıcı dirençler yardımı ile sıcak su hazırlayan aygıtlardır. Ancak bazı üretim şekillerinde izolesiz spiral ısıtıcı dirençler de kullanılmaktadır. Şofbenlerde kullanılan ısıtıcı dirençler çok yüksek güçlü olduğundan, devamlı olarak su ile soğutulmalıdır. Aksi halde çabuk yanabilirler. Bu nedenle elektrikli şofbenlerde önce su açılmalı sonra akım verilmelidir. Kapatılırken ise önce akım kesilmeli sonra su kapatılmalıdır.
Elektrikli Şofben Tipleri
Cihazın tipine göre su basıncı etiketi üzerinde belirtilir. İki cins su basıncı kullanan aygıt vardır. Basınçlı olanlarda aygıt direkt olarak su tesisatına bağlanmıştır. Aygıt içindeki su basıncı tesisat ya da armatür basıncına eşittir. Basınçsız olanlarda ise aygıtın iç deposunda bulunan su basınç altında bulunmalıdır. Aksi halde iç donanımda patlama tehlikesi olabilir. Bu tip aygıtlarda sıcak su akışı kesinlikle açık borulu olmalıdır. Sıcak musluğu soğuk su borusu üzerinde soğuk musluğu ile birlikte bulunur. Sıcak musluğundan geçen su aygıt içinde helezonik ve uzun bir boru içinden dolaşarak ısınır ve sıcak su halinde soğuk musluğuna gelir. Burada isteğe göre soğuk su ile karıştırılarak akış borusundan alınır ve kullanılır.
Basınçsız elektrikli şofben depolu ve devamlı olmak üzere iki çeşittir. Depolu tiplerde aygıt deposunda ısınan su kadar su alınabilir, sonra yine depoyu doldurmak gerekir. Devamlı tipler ise yukarıda anlatıldığı gibidir. Su basınçlı aygıtlarda, aygıtın iç donanımı tam su basıncı altındadır. Bu nedenle basınçlı armatürler (bataryalar) kullanılmaktadır. Basınçlı aygıtların armatürlerinde sıcak su kapalı bir sıcak su tesisatına verilir. Bu sıcak su tesisatına bağlı birçok musluktan sıcak su alınarak kullanılır. İster basınçlı ister basınçsız olsun bu aygıtların evlere takılmasında aygıtın etiketi üzerinde yazılı su basıncı değerlerine dikkat edilmeli ve bu değerlere uygun tesisat kurulmalıdır. Su basıncının yüksek olduğu yerlerde uygun basınç düşürücü valfler kullanılmaktadır. Bu şofbenler modern mutfaklarda seri sıcak su elde etmek bakımından ev hanımlarına çok yararlı olmaktadır.
Tüm elektrikli şofbenler yararlanma açısından bireysel aygıtlar ve toplumsal aygıtlar olmak üzere iki şekilde kullanılır. Bireysel aygıtlar her ev için özerk olup basınçsız çalışmalıdır. Toplumsal aygıtlar ise birkaç evin birlikte yararlandığı basınçlı aygıtlardır.
Isı Depolu Şofbenler (Termosifon)
Bu cins elektrikli şofbenlerin iç depoları bir çeşit ısı izolatörü ile sarılmıştır. Bundan dolayı depo içindeki sıcak su uzun süre ısısını korur. Çeşitli yapı şekillerinde ısı depolu şofbenler vardır. Basınçsız tip şofbenlerde elektrik akımı ısı direnci ve ısı ayarlayıcısı (termostat) üzerinden dolaşır. İstenilen sıcaklık derecesine gelindiğinde, termostat kontağı açarak devreyi keser. Devreyi açıp kapamalar depodaki suyun sıcaklığı kararlı kalacak şekilde süregider.
Basınçlı tip şofbenlerde emniyeti sağlamak adına fazladan sıcaklık limitörü (sınırlayıcı) kullanılmıştır. Bu limitör termostatın teklemelerinde devreye girerek ısıtıcı akımını keser. Ancak sıcaklık limitörü termostat gibi tekrar devreyi bağlamaz. Bu nedenle bu gibi durumlarda devre akımı sigortadan kesilerek termostat onarılır. Sıcaklık limitörü ve termostat, ısıtıcı direncin hemen yanına monte edilmiştir. Bu elemanlar depoda su bulunmaması durumunda çalışarak devreyi keserler ve ısıtıcının yanmasına engel olurlar.
Bu esas üzerinden çalışan ancak çift devreli şofbenlerde fazladan bir ısıtma devresi daha bulunur. Ana ısıtıcı devre devamlı çalışır, yedek ya da yan ısıtıcı devre gereğinde çalışarak destekleme yapar. Ana ısıtıcı devre üzerinde termostat ve limitör bulunurken, yan ısıtıcı devre bir kontaktör ile korunmuştur.
Boyler Tipi Elektrikli Şofben
Boyler tipi şofbenler basınçsız su ile çalışırlar ve bunlarda ısı izolasyonu yapılmamıştır. Bu nedenle aynı kapasitedeki bir ısı depolu şofbene nazaran daha ekonomik ve küçük yapılıdır. Çalışma donanımı aynıdır ancak termostat yerine sadece sıcaklık limitörü kullanılmıştır. Limitör ayarlanan sıcaklık derecesine göre devreyi keser ancak sıcaklığın tekrar düşmesiyle devreyi bağlamaz. Bundan dolayı bu tip aygıtlarda bu işlem el ile yapılmak zorunluluğundadır. Boyler tipi aygıtlar mutfak ve banyolarda su kaynatıcı olarak kullanılırlar. Bunlarda sıcak suyun uzun süre saklanması mümkün değildir.
Akışlı Elektrikli Şofben
Akışlı şofbenlerde sıcak su alındığı sürece aygıta giren soğuk su ısıtılır. Isıtıcı direnç üzerinde izolasyon kılıfı olmadığından alınan soğuk su gecikmesiz bir şekilde ısıtılmaktadır. Ancak direnç üzerinde bir izolasyon kılıfı olmadığından deponun topraklaması çok iyi yapılmalıdır.
Akışlı şofbenlerin kurulu güçleri çok yüksektir. Bu cins şofben kullanılacak yerlerde elektrik tesisatının dayanımı kesinlikle göz önüne alınmalı ve gerektiğinde özel tesisat yapılmalıdır. Bazı tip şofbenlerde ısıtma devresi soğuk su akışı ile kontrollü değildir. Bunlarda kontrol ve ısıtma su basıncı ile ayarlanmaktadır. Ancak fazladan emniyeti sağlamak amacıyla iki devre kesicisi vardır. Bir kesici normal termostat diğeri ise bir akışmetre elektrovalfidir. Bunlar yardımıyla hem çok yüksek sıcaklık hem de su kesilmesi anında tehlikeli durumlar önlenir.
Termostatın Yapısı
Elektrikli şofbenlerde kullanılan termostatlar metallerin sıcaklık karşısında genleşme prensibine göre çalışır. Bir boru ve boru içinde bir özel alaşımlı ( %36 Ni ve %64 Fe ) çubuk bulunur. Sıcaklık karşısında boru uzunluğu değişir, ancak çubuğun uzunluğunda bir değişme olmaz. Bu çalışma esnasında çubuk boru içinden az veya çok çıkarak bir manivela üzerinden cıvalı bir şalteri hareket ettirir. Cıvalı şalter akım devresini keserek sıcaklığı ayarlar. Cıvalı şalter kullanan termostatların konumu çok önemlidir. Bu nedenle termostatın dikkatli ve dik monte edilmesi zorunludur. Cıva oda sıcaklığında tek sıvı metal olduğundan denge prensibine dayanan şalter sistemlerinde yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Cıvalı şalterler bir cam tüp, iki elektrot ve cıva metalinden oluşmuştur. Denge bozulduğunda cıva akarak iki elektrot arasını kapatır ve akım devresini tamamlar. Bazı termostatlarda cıvalı şalter yerine sustalı şalterler de kullanılmaktadır. Bunlarda termostatın konumunun çalışmasına bir etkisi söz konusu değildir.
Elektrikli Şofben Bakımı
Şehrin su şebekesinde çözünmüş bulunan tuzlar 60 ºC üstündeki sıcaklıklarda kazan taşı denilen çökelek tabakalar oluştururlar. Su çoğaldıkça bu oluşum yoğunlaşır. Kazan taşlarının giderilmesinde en etkili usül asit kullanmaktır. Ancak asitin metale de etkimesini önlemek için genellikle tartarik asit, asetik asit ve formik asit gibi zayıf asitlerden yararlanılır. Kazan taşları suyun sertlik derecesine göre her 2 ile 5 sene arasında giderilmelidir. Aksi halde ısınma süresi git gide uzar ve elektrik tüketimi yüksek olur.
Elektrikli şofben nasıl çalışır, nasıl kullanılır, elektrikli şofben tipleri, elektrikli şofben yapısı, elektrikli şofben çalışma prensibi ve elektrikli şofben bakımı bu şekilde anlatılmış oldu, daha fazlası için web sitemizi takipte kalın..
