Devre Çözümü için Kavramlar

[no_toc]

Gerilim Kaynağı

İdeal bir devre modelinde gerilim kaynağının uçları arasındaki gerilim sabit olup verdiği akımın miktarına bağlı değildir. Bu nedenle ideal bir gerilim kaynağının uçlarına sıfır direnç bağlanırsa; yani, uçlar kısa devre yapılırsa kaynaktan geçen akım ve dolayısıyla güç sonsuz olur. Hakiki bir gerilim kaynağının modeli, ideal gerilim kaynağı ile buna seri bağlı ideal dirençtir (şekil-1).

Gerilim Kaynağı
Şekil-1: Gerilim Kaynağı

Hakiki gerilim kaynakları, ancak az akım çekildiği zaman ideal biçime yaklaşır.

Akım Kaynağı

İdeal devre modelinde, akım kaynağının uçlarındaki gerilim ne olursa olsun verdiği akım sabittir. Bu nedenle ideal bir akım kaynağının açık devre halinde verdiği güç sonsuzdur. Devre modellerinde, akım kaynağı ideal akım kaynağı ile bunun uçlarına paralel bağlı ideal bir dirençle gösterilir (şekil-2).

Akım kaynağı
Şekil-2: Akım kaynağı

Hakiki akım kaynakları, ancak kendinden çekilen güç küçük olduğu hallerde ideal biçime yaklaşır.

Kaynak dönüşümü

Devre modellerinde çözüme kolaylık getirmek amacıyla akım ve gerilim kaynakları birbirine dönüştürülerek eşdeğer kaynaklar oluşturulur. Şekil-3’de sağda bir gerilim kaynağının eşdeğer akım kaynağına ve solda bir akım kaynağının eşdeğer gerilim kaynağına dönüştürülmesi gösterilmiştir.

Eşdeğer kaynak dönüşümü
Şekil-3: Eşdeğer kaynak dönüşümü

Eşdeğer kaynak dönüşümünde büyüklüklerin saptanması için Ohm yasası uygulanır.

Eşdeğer akım kaynaklarında akım yönünün ve eşdeğer gerilim kaynaklarında gerilim polaritesinin gösterilmesi zorunludur. Kaynak dönüşümünde okun yönü (-)’den  (+)’ya doğru kabul edilmiştir.

Kol

Elektrik akımının üzerinden geçtiği her bir devre elemanına (lambalar, dirençler, bobinler) kol denilir. Akımın bir kol üzerinde takip ettiği yol akım kolu olarak anılır.

Düğüm

İki veya daha fazla devre elemanının ya da kollarının birleştiği yere düğüm denir. İki düğüm arasında bulunan gerilim düğüm gerilimi olarak anılır.

Çevre

Devrenin herhangi bir düğüm noktasından başlayıp, devredeki elemanlardan yalnız bir defa geçerek, başlanılan düğüm noktasına gelmekle elde edilen kapalı devreye çevre denir. Bu çevre üzerinde dolaşan akım çevre akımı olarak anılır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir