Gerilim düşümü nedir , nasıl oluşur, nasıl hesaplanır bu yazımızda bunu inceleyeceğiz. Şekilde görüldüğü gibi bir lamba devresine bir akümülatörden 20 metre uzunluğunda ve 0,6 mm çapında bir kablo çekilmiştir. Akım devresi şalter ile kapatılıp lamba yakıldığında, önce akü kutupları arasında; sonra lamba uçları arasında gerilimler ölçülmüştür. Yapılan karşılaştırmada lambada bulunan gerilimin, akü geriliminden küçük olduğu saptanmıştır. İletkenlerin de kendine özgü biçimde bir direnci olduğu kuşkusuzdur. Böyle bir devrede lamba ve iletkenler birbirine seri bağlıdır. Devreye akü tarafından uygulanan gerilim gidiş iletkeninde, lambada ve dönüş iletkeninde olmak üzere üçe bölünür. Gidiş ve dönüş iletkeni üzerinde düşen gerilimler toplanırsa, bu toplam gerilim tüm kablo üzerinde yitirilmiş gerilim olarak anılır.

Şekilde bahsedilen deney bu kez daha yüksek akım çeken bir lamba ile tekrarlanırsa, akü gerilimi aynı kaldığı halde lamba geriliminin önceki sınamaya nazaran düştüğü saptanır. Buradan akım yükselmesiyle lamba üzerinde düşen gerilimin düştüğü saptanır. Buradan akımın yükselmesiyle kablo üzerinde düşen gerilimin büyüdüğü anlaşılmaktadır. Ayrıca iletken direncinin de gerilim düşmesine büyük etkisi olduğu bir gerçektir.

Bir iletken üzerinde düşen gerilim, iletkenden geçen akım ve iletkenin direnci ile doğru oranda artar.

Gerilim Düşümü Formülü

Enerji dağıtımında kablolar üzerinde düşen gerilim, ısı şeklinde ortaya çıkan enerji kayıpları oluşturmaktadır. Bu nedenle gerilimin düşümü ya da başka bir deyişle gerilim kaybının mümkün olan en küçük değerde tutulmasına çalışılır. Gerilim düşümü uygulamada anma geriliminin yüzdesi halinde (% e) belirtilmektedir.

[Yalnızca Doğru Akım İçin]  % e = ( 2 . l . I . 100) / ( x . S .U)

e: gerilim kaybı(%)    l: kablonun boyu (m)   I: akım (A)  x: öziletkenlik(m / (Ω.mm²))   S: kablo kesiti(mm²)   U: hat başı gerilimi

Örnek: 10 metre uzunluğunda çift iletkenli bir kablo üzerinden 13A şiddetinde bir akım geçmektedir. İletken kesiti 1,5 mm² olup hat başı gerilimi 220 V dur. İletkenin öz iletkenliği 56 m / (Ω.mm²) olduğuna göre kablodaki gerilim kaybı yüzdesi:

% e = ( 2 . l . I . 100) / ( x . S .U)  = 2 . 10 . 13 . 100 / ( 56 . 1,5 . 220) = % 1,41 dir.