Kategori: Devreler

Devreler

Yıldız üçgen dönüşümü

Özellikle köprü tipi devrelerde daha önce bahsettiğimiz devre çözüm yöntemleriyle devre çözümü çok uzun olabilmektedir. Bu gibi durumlarda yıldız-üçgen dönüşümü çözümü kolaylaştırmak amacıyla son derece faydalı olur. Yıldızdan üçgene dönüşüm , üçgenden yıldıza dönüşüm yukarıda gördüğünüz formüller kullanılarak rahatlıkla yapılabilir. Yıldız devresi ve Üçgen devresi ayrıntılı incelemelerinin yer aldığı yazılarımıza aşağıdaki linklerden kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Bu yazılarda bağlantı şeması , vektör diyagramı, dengeli ve dengesiz yüklenmede devre durumlarının açıklamalarını bulabilirsiniz. *** […]

Read more
Devreler

Süperpozisyon Yöntemi

Süperpozisyon yöntemi, birden fazla gerilim kaynağı ile beslenen devre çözümlerini kolaylaştıran bir yöntemdir. Bu yöntemin en büyük özelliği devredeki gerilim kaynaklarından biri göz önüne alınırken, diğer kaynakların kısa devre edilmiş gibi düşünülmesidir. Şekil-1’de verilen örnek ile süperpozisyon yöntemi daha belirgin bir şekilde anlatılabilir. Şekil-1 (a)’da görülen devredeki R=2 ohm’luk direnç üzerinden geçen I2 akımını süperpozisyon yöntemi ile hesaplayalım. Bunun için önce  şekil-1 (b)’de görüldüğü gibi 2 V’luk kaynağı, sonra  şekil-1 […]

Read more
Devreler

Thevenin Teoremi

Thevenin teoremi, bir veya daha fazla gerilim kaynağı ile beslenen devre çözümlerini kolaylaştıran bir yöntem olup, şu biçimde ifade edilir. A ve B gibi iki ucu olan bir devrenin bu uçlarına bir R direnci bağlandığı zaman, bu dirençten geçen akım: IR=VAB / (RT + R) dir. Burada: VAB = A B uçları arasında R direnci yok iken, bu uçlar arasında ölçülen gerilim farkıdır. RT = Devredeki bütün gerilim kaynakları kısa […]

Read more
Devreler

Devre Çözümünde Çevre Yöntemi

Çevre yöntemi  devre akımının ya da akımlarının çevre ya da çevreler içinde döndüğünü varsayan bir yöntemdir. Buna göre devre akımı üzerinden geçtiği her elemanın üzerinde bir gerilim düşürecektir. Bu gerilimlerin toplamı gerilim kaynağının gerilimine eşittir (şekil-1). Örneğin: R1 direnci üzerine düşen gerilim Ohm yasasına göre I.R1 ; R2 üzerinde düşen gerilim I.R2 olduğu için: R1.I + R2.I = E ya da (R1+R2).I = E dir. Bu denklem çevre akımı denklemi […]

Read more
Devreler

Devre Çözümü için Kavramlar

[no_toc] Gerilim Kaynağı İdeal bir devre modelinde gerilim kaynağının uçları arasındaki gerilim sabit olup verdiği akımın miktarına bağlı değildir. Bu nedenle ideal bir gerilim kaynağının uçlarına sıfır direnç bağlanırsa; yani, uçlar kısa devre yapılırsa kaynaktan geçen akım ve dolayısıyla güç sonsuz olur. Hakiki bir gerilim kaynağının modeli, ideal gerilim kaynağı ile buna seri bağlı ideal dirençtir (şekil-1). Hakiki gerilim kaynakları, ancak az akım çekildiği zaman ideal biçime yaklaşır. Akım Kaynağı […]

Read more
Devreler

Akım-Gerilim Ölçümüyle Direncin Saptanması

Endirekt direnç ölçümü iki devre türü ile olanaklıdır. Gerilim hata devresinde (Şekil-1, solda) ampermetre devreden geçen gerçek akımı, voltmetre ise hem ampermetre hem de direnç üzerinde düşen gerilimlerin toplamını gösterir. Bu nedenle ohm yasasına göre direncin saptanmasında ampermetrenin iç direnci (RAi) biliniyorsa, hesaplanan direnç değeri düzeltilebilir. R direncinin gerçek değeri, ampermetrenin iç direnci (RAi) kadar, hesaplanan dirençten küçüktür. R = U/I – RAi R direnci, ampermetrenin iç direncinden (RAi) çok […]

Read more
Devreler

Şönt Direnç

Şönt direnç ne demek, devreye nasıl bağlanır sorularına cevap verelim. Ampermetrelerde ölçme sahasının genişletilmesi için bir şönt direnci (Rp) paralel bağlanır (Şekil-1). Şönt direnç, ampermetrenin ihtiyaç duyduğu akımın üstündeki fazla akımı (Ip) akıtacak biçimde hesaplanır. Ip akımı ile ampermetrenin tam sapması için ihtiyaç duyduğu Ii akımının toplamı ölçülecek akıma eşittir. Akım ölçme anında, şönt dirençte ve ampermetrede aynı terminal gerilimi U bulunur. Şönt Direnç Formülü Rp= U / (I- Ii) […]

Read more
Devreler

Bileşik Devre

Bileşik devre en azından üç dirençten oluşur. Bu üç direnç iki uçlu bir devreye iki türde bağlanabilir (Şekil-1). Birinci tür bağlamada: R1 direnci ile R2 direnci paralel ve bu paralel devreye R3 direnci seri. İkinci tür bağlamada: R1 direnci ile R2 direnci seri ve bu seri devreye R3 paralel. Gerilim Bölücü Voltaj bölücü diye de anılan gerilim bölücü seri bağlı en az iki dirençten oluşur(Şekil-2). R1 ve R2 dirençlerinden oluşmuş […]

Read more
Devreler

Paralel Devre

Bir akım devresi içinde yan yana bağlanmış dirençler ve her türlü elektrik aygıtları bir paralel devre oluşturur. Paralel Devre Kuralları Şekil-1′ de görüldüğü gibi üç akkor lamba ve bunlara paralel üç voltmetre bir akümülatörün kutuplarına paralel bağlanmıştır. Şalter kapatılıp devreden akım geçtiğinde bütün voltmetrelerin aynı değeri gösterdikleri izlenecektir. Bir akım devresinde birbirine paralel bağlanmış dirençlerin uçlarında aynı gerilim bulunur. Paralel devre yardımıyla aynı zamanda bir çok elektrik aygıtı birbirine bağlı […]

Read more
Devreler

Voltmetre Nasıl Çalışır

Bir voltmetre nasıl çalışır ? Bir voltmetre skalasında gösterilen son taksimat değeri, o voltmetrenin ölçeceği en büyük gerilimi gösterir. Daha büyük değerdeki gerillimlerin ölçülebilmesi için ölçme sahasının genişletilmesi zorunludur. Bu amaç için döner bobinli ölçü aletlerine bir ön direnç konulur. Ölçü aletine düşecek düğüm gerilimi (Ui) o ölçü skalasının son değerine eşit olmalıdır. Artık kalan Uv gerilimi ön direnç üzerine düşürülecek şekilde ön direnç hesaplanabilir. Ancak bu hesap işlemi için […]

Read more