İletkenler ve Yalıtkanlar Nedir
Çeşitli cisimler elektrik akımının iletilmesinde yeteneklerine göre farklı farklı özellikler göstermektedirler. Maddelerin iletkenler ve yalıtkanlar şeklindeki ayrımının sebebi elektrik akımını iletim derecesindeki farklılıklardır. Bakır, alüminyum, demir gibi elektrik akımını iyi ileten cisimler iletken; hava, cam ya da plastik gibi elektrik akımını kötü ileten cisimler yalıtkan ya da izole cisimler olarak adlandırılır. Kimi yerlerde yalıtkan cisimlere iletken olmayan cisimler de denilmektedir.
Şekilde görülen çubuk sırasıyla: bakır, alüminyum, demir, kömür, cam, plastik ve porselen çubuklarla değiştirildiğinde lamba sadece metal ve kömür olan çubuklarda yanacak, diğerlerinde yanmayacaktır.
Şekilde çubuk olan yerde saf su dolu olan bir kap hayal edelim. Bu durumda lamba yanmayacaktır. Buna karşın suyun içine yemek tuzu atıldığında lamba çözünen tuz ile birlikte yanmaya başlayacaktır.
Esasında doğada sonsuz yalıtkan ve sonsuz iletken bir cisim yoktur. İletkenler ve yalıtkanlar tanımlarını uygulamada elektrik akımını iyi veya kötü iletmesinden ötürü bizler yakıştırdık. Gerilim yeterince artırıldığı taktirde araları açık olan iki uç arasında da elektrik akımı atlayarak geçebilir. Buna ark lambası örnek olarak verilebilir. Buradan da anlaşılacağı gibi hava da belirli bir gerilimden sonra iletken hale geçmektedir.
İletkenlik veya yalıtkanlık temelde elektrik alan ile ilgili bir konu olup buna şimdilik bu yazıda değinmeyeceğiz. Ancak yalıtkan olan cismin daima kötü bir iletken olduğu unutulmamalıdır. Yalıtkan cisimler dielektrik katsayılarına göre sınıflandırılmakta ve elektriğin çeşitli düzeylerinde en az iletken cisimler kadar uygulama alanı bulmaktadır.
En İyi İletken Madde
Eelektriği en iyi ileten madde denildiğinde genelde akla ilk altın elementi gelir ancak elektriği en iyi ileten cisim sanılanın aksine altın değil gümüştür. Hatta bakır dahi altından daha iyi elektrik iletkenliğine sahiptir. En iyi iletkenler özdirenci en küçük öz iletkenliği en büyük olan cisimlerdir. Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin iletkenlik sıralaması verilmiştir. Bu iiletkenlik sıralamasında görüldüğü gibi elektriği en iyi ileten madde gümüştür. Elektriği en iyi ileten ikinci madde ise bakırdır. Altın elementi hem gümüş hem de bakırdan daha düşük elektrik iletkenliğine sahiptir.
