Leclanche Pili

sulu leclanche(löklanşe) pili


Leclanche pili (çinko karbon pil) en çok kullanılan( örneğin : el fenerlerinde, elektrikli oyuncaklarda vs. )  tek kullanımlık şarj edilemeyen bir primer elemandır. Sulu ve kuru olmak üzere birkaç çeşidi vardır. Çinko karbon pilin ( leclanche pili ) çeşitleri aşağıda açıklanmıştır.

Sulu Pil

Bu pilin eksi kutbu bir çinko silindirdir. Eksi kutbu ise etrafına manganezdioksit (MnO2), kurum ve grafitten bir karşımın sarıldığı bir karbon çubuk oluşturur. Kullanılan elektrolit 1 litre saf suda 100 gram nişadir (NH4Cl – amonyum klorür) çözülmesiyle elde edilir. Manganezdioksit ( Mn02 ) burada depolarizatör olarak rol oynar. Açığa çıkan hidrojeni su halinde bağlayarak polarizasyona engel olur. Bu pilin başlangıç gerilimi 1,5 V kadardır. Çünkü piller yazımızda bahsettiğimiz gibi karbon elektrokimyasal gerilim sırasında +0,74 V gerilime çinko ise -0,76 V gerilime sahiptir. Aralarındaki gerilim farkı pilin başlangıç gerilimini verir. sulu çinko karbon pili, Leclanche Pili

Çinko-karbon pilleri uzun süre depolanamazlar. Bunlar kendi kendilerine boşalarak çinko silindiri yavaş yavaş delerler.

Kuru pil

Kuru piller dışarıya karşı sızdırmaz biçimde yapılmıştır. Çinko silindir ile artı kutup arasına kıvamlı bir nişadir eriyiği doldurulmuştur. Bu eriyiği kıvamlı hale getirmek için örneğin nişasta gibi maddeler katılmıştır. Yuvarlak ve disk şeklinde yapılmışlardır. 1,5 V’dan daha yüksek gerilimler elde etmek için, birkaç pil seri şekilde bağlanır. Özellikle disk şeklinde olanları üst üste konulmak suretiyle pil bataryaları meydana getirilir. Ayrıca bu tür bataryalarda lehimleme işlemi gerekmektedir.

kuru çinko karbon pilleri
Silindir ve disk şeklinde kuru çinko karbon pilleri

Su doldurmalı pil

Bu pillerde elektrolit ve kıvamlandırma maddesi kuru haldedir. Ancak kullanılacağı zaman içine su doldurularak faydalanılır. Katılan su çok yavaş nüfuz ettiğinden 1 saat kadar sonra suyu yeniden tamamlanmalıdır.  Bu pil kullanılacağı ilk tam gün dik durmalı ve suyun içine dağılması sağlanmalıdır. Bu işlemlerin sonunda su doldurma ağzı sıkıca kapatılmalıdır.

Çalışma şekli bakımından kuru pilin aynısıdır ancak içine su konulmadığında kendi kendine boşalması söz konusu olmayacak ve uzun süre depolanabilecektir.

Hava depolarizatörlü pil

Bu pilin artı kutbu çoğunlukla preslenmiş aktif kömür, tuzlar, kurum ya da grafitten oluşmuş bir karışımdır. Bu karışım hava girecek şekilde gözeneklidir. Aktif kömür özelliği gereği hava oksijenini absorbe eder. Aktif kömür tarafından absorbe edilen oksijen bu pilde depolizatör görevi yapar. Bu cins pillerde havanın girmesi için delikler mevcuttur ve ancak pil kullanılacağı zaman bu delikler açılır. Elektrolit olarak sodyum ya da potasyum hidroksit çözeltisi kullanılmaktadır. Hava oksijeninin kömür elektroda geçme süresine göre bu piller çeşitli güçler için uygulama alanı bulabilir.

Ancak bunlar uzun süre saklanabilirler. Kullanma esnasında istenilen güce göre hava delikleri ayarlanır. Bu cins piller örneğin demir yollarında ve hava istasyonlarında sinyal aktarması için kullanılmaktadır. Kutuplar arası gerilimi ise kuru pile göre biraz düşüktür(1,4 V).

Çinko karbon pilin ( Leclanche pili ) dört farklı çeşidinden bu şekilde bahsetmiş olduk.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir