Üç fazlı alternatif akımı yazımızda bulunan şekil-1’de anılan elektrik jeneratörü, aynı yazının şekil-4’ünde görüldüğü gibi yıldız devre şeklinde bağlanıp bir motor tarafından döndürülmektedir. Tek tek faz iletkenleri arasında ve sonra faz-nötr iletkenleri arasında bir voltmetre ile ölçümler yapıldığında şöyle sonuçlara varılacaktır. R ile S, S ile T ve T ile R fazları arasında aynı büyüklükte gerilimler bulunur. R ile Mp, S ile Mp ve T ile Mp arasında da gerilimler […]
Read more
Üç fazlı alternatif akımın oluşumu Üç fazlı alternatif akım oluşumundan bahsetmeden evvel kısaca bir elektrik generatörünün yapısından bahsetmek istiyorum. Bir elektrik generatörü ya da motoru temelde basitçe iki parçadan oluşmaktadır: Stator ve Rotor. Stator: hareketsiz parça rotor ise hareketli parçadır. Stator durmaktan(stationary) rotor(rotation,rotating) ise dönmekten üretilmiş kelimelerdir. Yukarıdaki hareketli resimden bunu görebilirsiniz. Şekil-1’de görülen elektrik generatörünün statoruna 120’şer derece farklarla, eşit sargıları bulunan üç bobin yerleştirilmiştir. Her bobine ayrı ayrı […]
Read moreParazit giderme mantığını öğrenmeden önce parazit, modülasyon, parazit kaynakları ve gerimleri nedir öğrenmek gerekir. Bir tür elektrik arkı olan kıvılcımlar genellikle endüstri kesiminde kollektörlü motorlarda oluşmaktadır. Bir motorun rotoru dönmeye başladığında kömür fırçalarla kollektör arasında kıvılcımlar ortaya çıkar. Bu kıvılcımların sonucu oluşan yüksek frekanslı alternatif akımlar kent akımına modüle olarak parazit gerilimleri ortaya çıkarır. Parazit gerilimlerin bir kısmı parazitin kaynağında, bir kısmı ise hat iletkenleri üzerinde düşer. Modüle olmak ya […]
Read moreBir kondansatör ile bir bobinin paralel bağlanması ile bir paralel rezonans devresi oluşturulur. Bir paralel rezonans devresinde akım değerlerini inceleyebilmek için şekil-1’deki devre kurulmuştur. Paralel devrede bulunan kondansatör, örneğin : 8 µF gibi sabit bir değeri vardır. Kullanılan bobin demir göbekli olup at nalı şeklindeki göbeğin kapatma parçası bobin endüklerini değiştirmek amacı ile ileri-geri hareket ettirilebilmektedir. Bu şekilde bir devre ayarlanabilen bir gerilime bağlandıktan sonra, devreden geçen toplam akım ampermetre […]
Read moreBir bobin ile bir kondansatörün seri bağlanmasıyla seri rezonans devresi oluşturulur. Bir seri rezonans devresindeki gerilim ve akım değerlerini irdeleyebilmek için şekil – 1 de görüldüğü gibi bir devre kurulmuştur. Seri devrede bulunan kondansatörün örneğin : 8 µF gibi sabit bir değeri vardır. Kullanılan bobin demir göbekli olup, at nalı şeklindeki göbeğin kapatma parçası, bobin endüklemini değiştirmek amacı ile ileri geri hareket ettirilebilmektedir. Bu şekilde bir devre uygun bir alternatif […]
Read moreŞekil-1 de görüldüğü gibi bir MP kondansatörü (örneğin 40 µF) bir aküye bağlanarak şarj edilmiştir. Akü devresi kesildikten sonra, şarjlı kondansatör miliampermetre ve demir göbekli bobinden oluşmuş devreye seri bağlandığında, ampermetre ibresinin sağa sola salındığı ve bir süre sonra gitgide yavaşlayarak durduğu görülecektir. Bunun nedeni, bir bobin ile bir kondansatörün birlikte salınım devresi (rezonans devresi) oluşturmasıdır. Rezonans devreleri şekil – 2 den yararlanarak daha kolay anlaşılabilir. Şarjlı kondansatör bobine bağlandığında, […]
Read moreBu yazımızda kompanzasyon nedir ? kompanzasyon nasıl yapılır ve kompanzasyon hesabı nasıl yapılır? kompanzasyon çeşitleri nelerdir ? onu inceleyeceğiz. Şekil – 1’de görüldüğü gibi 50 W Lık bir civa buharlı lamba, kendisine ait bir balast üzerinden 220 V’luk bir alternatif gerilime bağlanmıştır. Devreye sonradan bağlanan ampermetre ve wattmetre ile ölçüler yapıldıktan sonra aynı devreye paralel bir kondansatör bağlanmasıyla ampermetrede akımın düştüğü; buna karşın wattmetrede etkin gücün aynı kaldığı görülecektir. Balast […]
Read moreKapasitif reaktans Alternatif akım devresinde kondansatör. Bir doğru gerilim kaynağı bir Kutup çevirici üzerinden 4 µF”lik bir kondansatöre bağlanmıştır. Akım devresine seri olarak alternatif akım ölçen bir ampermetre bulunmaktadır. Bir motorun kollektörüne benzeyen kutup çevirici döndürüldüğünde doğru gerilim, alternatif gerilime dönüştürülür ve devreden alternatif akımın geçtiği görülür. Kutup çevirici daha hızlı döndürüldükçe geçen akımın yükseldiği izlenir. Kutup çeviricinin döndürülmesiyle, bunun çıkışında doğru gerilim devamlı polarite değiştirir ve bunun sonucu kondansatöre […]
Read more
Kondansatör çeşitleri: sabit kondansatörler ve değişken kapasiteli kondansatörler olmak üzere temelde iki çeşittir. Sabit kondansatörler kendi içinde sırasıyla şöyle çeşitlenir: kağıtlı kondansatör, metal kağıt kondansatör, sentetik tabakalı kondansatörler, seramik kondansatörler, mika kondansatörler, elektrolitik kondansatörler, tantal kondansatörler. Değişken kapasiteli kondansatörler ise varyabl kondansatörler ve trimer kondansatörler diye çeşitlenir. Sabit kondansatörler Kağıtlı kondansatör Kondansatör çeşitleri ‘nden bu kondansatörler iki adet metal tabakadan oluşmuş iletken yüzeylerden meydana gelmiştir. Metal tabakalar arasında dielektrik olarak […]
Read moreŞekil – 1’de görüldüğü gibi yüklü 2 kondansatör plakası arasına ince bir ipek iplikle kehribar bir bilya asılmıştır. Bilya kısa bir süre plakalardan birine değdirilirse, bu plakadan itildiği ve karşı plakaya çekildiği; karşı plakaya değdiğinde aynı şekilde ilk plakaya doğru itildiği ve bu hareketin bir sarkaç gibi sürdüğü izlenecektir. Bu hareketi sağlayan kuvvetin varlığı elektrik alanı sayesinde oluşur. Bilya örneğin negatif plakaya değdiğinde, buradan elektron olarak plaka potansiyelinde yüklenir. Aynı […]
Read more